در سراسر دنیا بانک ها یی هستند که با هدف جلوگیری از به هدر رفتن غذاهای آماده و بسته بندی و توزیع غذا میان نیازمندان در راستای مبارزه با گرسنگی تأسیس‌شده‌اند.
به نقل از خانه ملت ، بانک غذا سازمانی خیریه و غیر دولتی است که به کسانی که در تهیه مایحتاج خوراکی خود مشکل دارند، از طریق اهدای غذا کمک می‌کند. این نوع از بانک ها در سراسر دنیا با هدف جلوگیری از به‌هدر رفتن غذاهای آماده و بسته‌بندی و توزیع غذا میان نیازمندان در راستای مبارزه با گرسنگی تأسیس شده‌اند.
بانک های غذا به شکل معمول غذاهای خود را از شرکت‌ها و تولیدکنندگان عمده مواد غذایی دریافت می‌کنند که موفق به فروش تولیدات خود نشده‌اند و می‌خواهند انبارهای خود را خالی کنند.
البته، داوطلبان و اهداکنندگان شخصی نیز نقش به‌سزایی در رونق سفره بانک های غذا دارند. علاوه بر این، بانک های غذا با هتل ها، رستوران ها و سالن های غذاخوری نیز تعامل و همکاری می‌کنند، زیرا در هر وعده غذایی مقدار زیادی غذا برجای می‌ماند. منظور باقی‌ماندهی غذای افراد نیست، بلکه اضافه غذای سفارش داده‌شده است.
این بانک‌ها با عقد قرارداد با چنین مراکزی به جمع‌آوری غذاها و بسته بندی آن‌ها می‌پردازند. در این فرآیند هم از به هدر رفتن غذا های باقی مانده جلوگیری می‌شود و هم شبیه بانک ها که پول را به گردش درمی‌آوردند، غذا به گردش درمی‌آید و به دست گرسنگان و نیازمندان می‌رسد.
در مواردی که غذا های جمع آوری شده نزدیک به اتمام تاریخ انقضا خود باشند، بانک های غذا از طریق ارتباط با کارشناسان ایمنی غذایی، از سلامت و ایمنی غذا اطمینان حاصل می‌کنند. همچنین ، برخی بانک‌های غذایی با مراجعه به عمده فروشان، خود، اقدام به خرید مواد غذایی ارزان قیمت نسبت به نرخ بازار می‌کنند.
در بعضی کشور ها کشاورزان پس از برداشت اولیه محصول خود از زمین به داوطلبان فعال در بانک های غذا اجازه می‌دهند تا اقدام به جمع‌آوری باقیمانده محصول و استفاده از آن در بانک غذا کنند.
بانک های غذا ؛ انواع ، شماری از آن‌ها و درصد مراجعه
اولین بانک غذا در جهان، بانک غذای سنت ماری بود که در ۱۹۶۷م در آریزونای آمریکا توسط جان وان هنگل تأسیس شد. از آن زمان تاکنون صدها بانک غذا در سراسر جهان ایجادشده است. بانک های غذا بر اساس نمونه‌های مختلفی فعالیت می‌کنند، اما از لحاظ عملکردی می‌توان همه آن‌ها را در دو نمونه «انباری»(Warehouse) و «خط مقدم»(Front line) جای داد.
در نمونه «انباری»، بانک غذا در هر شهری به‌صورت یک انبار بزرگ عمل می‌کند که به‌طور مستقیم با افراد گرسنه در ارتباط نیست، بلکه محموله های بزرگ اهدایی را دریافت کرده و پس از کنترل کیفیت آن‌ها اقدام به ذخیره غذا می‌کند.
سپس، غذا را بین سازمان‌های غیردولتی و خیریه‌هایی که به‌طور مستقیم با نیازمندان در ارتباط می‌باشند، توزیع می‌کند. بانک‌های غذا در آمریکا، استرالیا و بخش زیادی از کانادا به این شکل فعالیت می‌کنند.
در نمونه «خط مقدم» که بسیاری از کشورهای اروپایی بر اساس آن عمل می‌کنند، بانک غذا خط مقدم ارتباط با نیازمندان بوده و خود به‌طور مستقیم مواد غذایی را به دست فقیران، بی‌خانمان‌ها و سالمندان می‌رساند.
رشد بانک‌های غذا به‌طور گسترده‌ای مورد استقبال جامعه و به‌ویژه احزاب دست راستی قرارگرفته است. احزاب چپ نیز ظهور چنین بانک‌هایی را مثبت قلمداد کرده و آن را شاهدی بر وجود جامعه مدنی فعال و مستقل از دولت ارزیابی می‌کنند بااین‌حال، برخی دانشگاهیان و مفسران ابراز نگرانی کرده‌اند که ظهور بانک‌های غذا ممکن است حمایت‌های سیاسی را برای تأمین رفاه کاهش دهد.
فرض بر این است که وقتی بانک‌های غذا به فعالیت در این زمینه می‌پردازند، دیگر نمی‌توان مسئولیت پاسخگویی به نیاز افراد گرسنه را تنها متوجه دولت دانست. برخی گزارش‌ها نیز حاکی از آن است که بانک‌های غذا در مقایسه با کمک‌های دولتی ناکارآمد بوده و مردم برای مراجعه مستقیم به آن‌ها احساس شرمساری می‌کنند.
علاوه بر این، بهره وری روزافزون صنعت غذا و کاهش اتلاف مواد غذایی در چرخه تولیدی سبب کاهش ورودی بانک‌های غذا شده بود.
پیشنهاد میکنیم مطلب ” خلاقیت در بسته بندی کشور ” را نیز مطالعه نمائید
در بسیاری از شهرها به دلیل تقاضای گسترده‌ای که برای دریافت غذا وجود دارد، تعدادی از بانک‌های غذا روزهای ارایه خدمات خود و مقدار غذای تحویلی به هر خانواده را کاهش داده‌اند. این در حالی است که صف‌های دریافت غذا از ساعات اولیه صبح تشکیل می‌شود تا افراد مطمئن باشند که چیزی برای خوردن به دست خواهند آورد.
در انگلیس بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲م تعداد بانک‌های غذا از ۵۴ به ۲۰۱ عدد رسید که افزایش ۳۷۲ درصدی را نشان می‌دهد. بر اساس گزارش می ۲۰۱۳م آکسفام، حدود نیم میلیون نفر از انگلیسی‌ها به بانک‌های غذا مراجعه داشته‌اند.
استفاده از بانک‌های غذا در آلمان و فرانسه بسیار بالاتر از انگلیس است. برای مثال، در ۲۰۱۴م حدود ۱٫۵ میلیون نفر در هفته به بانک‌های غذای آلمان مراجعه کرده بودند(۶). در فرانسه نیز حدود ۳٫۵ میلیون نفر متکی به کمک بانک‌های غذا هستند(۷). بانک غذای Banque Alimentaire بیش از ۱۰۰ شعبه در فرانسه دارد که سالانه ۲۰۰ میلیون وعده غذایی به ۱٫۸۵ میلیون نفر ارایه می‌دهد.
بنا به گزارش اخیر Daily Bread Food Bank، در ۲۰۱۶م بیش از ۹۰۵ هزار مراجعه به بانک غذایی تورنتو صورت گرفته که ۳۵ درصد این مقدار توسط افراد بالای ۴۵ سال بوده است، درحالی‌که یک دهه قبل تعداد آن‌ها فقط ۲۶ درصد کل مشتریان بوده است. عکس این قضیه در مورد افراد زیر ۱۸ سال اتفاق افتاده که در ۲۰۰۶م بیش از ۳۴ درصد مشتریان بانک‌های غذا را شامل می‌شدند، ولی در تازه‌ترین آمار تنها ۲۹ درصد را شامل می‌گردند.
چنین تغییری می‌تواند ناشی از حمایت مالی بیشتر از کودکان در مقابل شرایط سخت و افراد مجرد پس از دوره رکود اقتصادی و عدم توانایی در ورود مجدد به بازار کار باشد.
بر اساس این گزارش، سطح تحصیلات در بین مشتریان بانک‌های غذای کانادا نیز افزایش یافته و این امر حاکی از عدم تضمین برخورداری از آینده‌ای مطمئن با وجود تحصیلات دانشگاهی است.
یک دهه قبل تنها ۲۲ درصد مشتریان بانک غذای تورنتو از تحصیلات دانشگاهی برخوردار بودند، ولی حالا ۳۶ درصد از آن‌ها فارغ‌التحصیل دانشگاه هستند.
این قضیه می‌تواند از سوی دیگر حاکی از مشکلات مهاجران تحصیل‌کرده و تحصیل‌کرده‌های داخل کانادا برای گرفتن شغل اول یا ورود مجدد به بازار کار پس از اخراج از کار قبلی باشد.
شبکه جهانی بانک های غذایی و جایگاه ایران
از دهه ۱۹۸۰م تأسیس بانک های غذا در سراسر جهان رشد چشمگیری داشته است. در حال حاضر بیش از ۵۰۰ بانک غذا در سراسر جهان وجود دارد که به بیش از ۲۰ میلیون نفر خدمات ارائه می‌کنند. این بانک‌ها از طریق شبکه جهانی بانک‌های غذایی(GFN) با یکدیگر در ارتباط می‌باشند. این شبکه به منظور ایجاد ، کمک و تقویت بانک‌های غذا در کشورهای مختلف جهان ایجادشده است. به این منظور، شبکه جهانی بانک‌های غذایی ارتباطات و همکاری‌های گسترده‌ای را با صنعت جهانی غذا، جامعه جهانی سازمان‌های مردم‌نهاد، منابع انسان دوستانه جهانی و سایر مؤسسات بین‌المللی متمرکز بر کاهش گرسنگی برقرار کرده است.
کشورهایی که در حال حاضر در شبکه بین‌المللی بانکداری غذا قرار دارند، عبارتنداز: آرژانتین، کانادا، مکزیک، ایالات‌متحده، انگلستان، ژاپن، آفریقای جنوبی، استرالیا، گواتمالا، کلمبیا، برزیل، بلغارستان، شیلی، کاستاریکا، اکوادور، مصر، السالوادور، فرانسه، هندوراس، هنگ‌کنگ، هند، اسرائیل، نامیبیا، نیکاراگوئه، نیجریه، پاراگوئه، روسیه، سیرالئون، سنگاپور، کره جنوبی، تایوان، ترکیه و اروگوئه.
همچنین، کشورهای متعددی با بانک‌های غذایی وجود دارند که هنوز به شبکه جهانی متصل نشده‌اند، زیرا هنوز دارای معیارهای مورد انتظار در این زمینه نمی‌باشند. در قاره آسیا کشورهای هند، کره جنوبی، ژاپن، تایوان، سنگاپور و هنگ‌کنگ از جمله پیشگامان تأسیس بانک‌های غذا بوده‌اند. کشورهای عربی منطقه هم چند سالی است که اقدام به تأسیس بانک‌های غذا تحت عنوان « بنک الطعام » کرده‌اند و اهتمام ویژه‌ای برای کاهش اتلاف غذا و کمک غذایی به نیازمندان دارند.
عربستان و امارات متحده از آن جمله‌اند. برای مثال، دبی به دنبال آن است که در سال‌های پیش‌رو اولین شهر منطقه باشد که از طریق تأسیس بانک غذا، اتلاف مواد غذایی خود را به صفر می‌رساند.
ایران در رتبه‌بندی گزارش ۲۰۱۷م شاخص جهانی گرسنگی(GHI) رتبه ۳۰ را به‌دست آورده است. بر طبق این گزارش، درصد افراد دچار سوءتغذیه در ایران از ۳٫۸ در ۱۹۹۱م به ۵٫۵ درصد در ۲۰۱۶م رسیده است که روندی افزایشی را نشان می‌دهد(۱۰). این در حالی است که برآوردهای اخیر فائو نشان می‌دهد هر سال ۱٫۳ میلیارد تن غذا در جهان هدر می‌رود که ۳۵ میلیون تن از این رقم معادل ۲.۷ درصد در ایران دور ریخته می‌شود. علاوه بر این، برآوردهای فائو نشان می‌دهد که هر روز به ازای هر نفر، ۱۳۴ کیلوکالری غذا در ایران به هدر می‌رود یعنی سرانه هدررفت روزانه غذا در ایران ۱۳۴ کیلوکالری است(۱۱).
پیشنهاد میکنیم مطلب ” ضرورت تحول بسته بندی در کشور ” را نیز مطالعه نمائید
تجربه جهانی نشان داده تأسیس بانک های غذا می‌تواند به کاهش شیوع سوءتغذیه و کاهش اتلاف مواد غذایی کمک شایانی نماید. همین امر ضرورت ایجاد بانک‌های غذا در ایران را به‌ویژه استان‌های نا امن غذایی (سیستان و بلوچستان ، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان، بوشهر، کرمان و ایلام) مشخص می‌سازد. رستوران‌ها و هتل‌های بسیاری وجود دارند که در هر وعده غذایی مقدار قابل‌توجهی غذای اضافی را دور می‌ریزند. علاوه بر این، مقدار غذای آماده‌ای که در قالب نذورات در ایام مختلف به مردم اهدا می‌شود را می‌توان با برنامه‌ای حساب‌شده تجمیع کرد و در طول سال به توزیع آن پرداخت. هرچند که برخی نذورات محدودیت زمانی و مکانی دارد، اما باز هم می‌توان با مدیریت صحیح در قالب یک بانک غذا، جریان نذورات غذایی را برای یک گردش سالیانه تنظیم کرد.
بسته بندی غذایی در جهان
بسته بندی های پلاستیکی | پویا هنر نوین | بسته بندی جعبه | بسته بندی
[…] پیشنهاد می کنیم مطلب ” بسته بندی غذایی در جهان ” ر… […]