هر روز میلیون ها محصول و کالای مختلف در بسته بندی های گوناگون در سراسر دنیا جا به جا میشوند. این بسته بندی ها پس از باز شدن روانهی سطل زباله میشوند و بیشتر مواد تشکیل دهندهی آنها قابل بازیابی نیستند. با وجود انبوه کالاهایی که توسط شرکت های حمل و نقل از کارخانه ها به انبارها و سپس به فروشگاهها منتقل میشوند و همچنین افزایش فزایندهی فروشگاههای اینترنتی که روزانه دارای سفارشهای متعددی هستند، مقدار قابل توجهی از پلاستیک، فوم، مقوا و کاغذِ به کار رفته در بستهبندی، به زباله تبدیل میشود. خوشبختانه «بستهبندی پایدار» راه حلی برای این مشکل ارائه کرده است.
در بسته بندی سبز یا پایدار از مواد و روشهایی برای تولید استفاده میشود که کمترین مصرف انرژی و اثرگذاری را بر محیط زیست دارند. بستهبندی سبز که بر پایهی تعهد به محیط زیست خلق شده است، از مواد قابل بازیافت و تجزیهپذیر استفاده و انرژی را بهینه مصرف میکند.
پیشنهاد میکنیم مطلب ” بسته بندی استاندارد ” را نیز مطالعه نمائید
در بسته بندی سبز از چه موادی استفاده میشود؟
بستهبندی سبز حذف مواد شیمیایی و آلودهکننده را که به آب، خاک، هوا و گیاهان آسیب میرساند، ممکن کرده است. این کار با ایجاد بسته های تجزیه پذیر و قابل بازیافت محقق شده است. در بستهبندی سبز مواد کمتری به کار میرود به علاوه در فرایند تولید از انرژیهای تجدیدپذیر مانند سوختهای زیستی، باد و انرژی خورشیدی استفاده میشود. برخی از موادی که در بسته بندی سبز استفاده میشوند عبارتند از:
پلاستیک تجزیهپذیر
پلاستیک گیاهی
محصولات قابلِ بازیافت
منابع انرژی جایگزین
کیسه های پلیاتیلن تهیه شده از زبالههای بازیافتشده
چهار روش اصلی بسته بندی سبز
به طور کلی ۴ روش برای بستهبندی سبز وجود دارد:
بسته بندی بر پایهی منابع تجدیدپذیر. ۹۰ درصد PLA (اسید لاکتیک) مشتق شده از نشاسته در محیطهای کمپوست صنعتی طی ۹ ماه تجزیه میشود PLA .از نیشکر، ذرت، سیبزمینی یا دیگر مواد حاوی نشاسته تهیه میشود.
بسته بندی با افزودنیهای زیستتخریبپذیر. هماکنون دو نوع افزودنی در بازار بستهبندی وجود دارد. استفاده از مواد افزودنی OXO و BIO بستهبندیها را تجزیهپذیر میکند.
بهینه سازی بستهبندی. صرفهجویی در فرایند بستهبندی درحالیکه محصول به خوبی محافظت شود، نیازمند دقت و تمرکز زیادی است.
مواد قابلِ بازیافت. مواد قابلِ بازیافت که دربارهی آنها بسیار شنیدهایم، جایگاه مهمی در صنعت بستهبندی سبز دارند.
چه موادی در بستهبندی سبز به کار نمیرود؟
مزایا و اثرات مثبت بسته بندی سبز هم برای محیط زیست و هم برای انسانها قابل توجه است. در روند تولید و بستهبندی سنتی مانند کیسههای پلاستیکی انرژی قابل توجهی مصرف میشود.
همچنین در بیشتر مواقع منبع اصلی انرژی سوختهای فسیلی هستند که سالانه حجم بالایی متان و دی اکسیدکربن به جو زمین اضافه میکنند. مواد زائد و زباله های ناشی از روند بسته بندی سنتی در پایان به اقیانوسها و زمین های دفن زباله ختم میشوند که آلودگی ها و آسیب های آشکار و پنهانی را به محیط زیست وارد میکند.
مواد و روشهای آسیبزای مختلفی از جمله پلاستیکهای تهیه شده از پلیاتیلن، یونولیت، بستهبندی چندلایه، پلیاستایرن، سوختهای فسیلی و… در بستهبندی سنتی به کار میرود.
مزایای کلیدی بستهبندی سبز
برای کاهش آثار مخرب روش ها و مواد به کار رفته در بسته بندی سنتی، جایگزین های گوناگونی وجود دارد که هر یک مزیت های خود را دارند.
صرفهجویی در مواد مصرفی
بهینه کردن روش بسته بندی به گونهای که از کاغذ مصرفی به بهترین شکل استفاده شود
تغییر اندازهی بسته ها متناسب با محتوای آنها (امروزه اغلب بسته ها بیش از اندازهی لازم بزرگ هستند)
پیشنهاد میکنیم مطلب ” بسته بندی طبیعی مواد غذایی ” را نیز مطالعه نمائید
استفاده از مواد بازیافتشده
استفاده از کاغذ های ۱۰۰ درصد تولیدشده از ضایعات بازیافت شده (PCW)
استفاده از تیوب های پلاستیکی بازیافت شده
کاهش ضایعات
استفاده از خرده های کاغذ به عنوان مواد بسته بندی
استفاده از پلاستیکهای نازکتر و کاغذهای سبکتر
افزایش امکان بازیافت
بازطراحیِ بسته ها برای کاهش میزان مواد غیر قابل بازیافت مثل سرپوش های پلاستیکی
نصب برچسب های «قابل بازیافت» روی بستهها
فرایند تولید پاک
تلاش برای استفاده از موادی که موجب آلودگی محیط زیست نمیشوند
بازیافت همهی آب مصرفی
صرفه جویی در مصرف انرژی
استفاده از مواد تولید شده توسط انرژی های سبز
تعویض منابع انرژی با انرژی های جایگزین یا استفاده از تجهیزات بهینه
حمل و نقل کارآمد
انتخاب محل بسته بندی در نزدیکی تولید کنندهی محصول
استفاده از خدمات تکمیلی شرکتهایی که در محدودهی بازار اصلی هستند
افزایش استفاده از مواد تجدیدپذیر
استفاده از کاغذ های تولید شده از الیاف گیاهی (محصولات کشاورزی) به جای کاغذ های تولید شده از درخت
طراحی بسته هایی با قابلیت استفادهی دوباره و آگاه کردن مصرف کنندگان از این نکته
پیشنهاد میکنیم مطلب ” خلاقیت در بسته بندی محصول ” را نیز مطالعه نمائید
توجه به بسته بندی پایدار در بازار
غول فستفود، مکدونالد، به تازگی قول داده است که تا سال ۲۰۲۰ مواد اولیهی تمام بسته بندی هایش را با مواد قابل بازیافت جایگزین خواهد کرد. برای همگام بودن با بازار بسته بندی سبز، بسیاری از شرکت های کوچک و بزرگ ایدههای جذاب و گاهی نو در رابطه با بسته بندی پایدار ارائه میکنند. ایدههایی مانند:
۱. بسته های خوردنی. برای کاهش ضایعات کاغذ و پلاستیک، بسته های قابل خوردن توجه کارخانه های بسیاری را جلب کرده است. اما با توجه به مسائل بهداشتی و آماده سازی آن، یافتن روش تولید مناسب و به صرفه، کار دشواری است.
۲. تعیین استاندارد ها و نظارت بر زنجیرهی تأمین. شرکتها به نظارت، کنترل و شناخت بیشتری از عملکرد زنجیرهی تأمین نیاز دارند. زمانی می رسد که تعهد و توجه به محیط زیست نقش مهمی در تصمیمات کلیدی کسبوکارها خواهد داشت.
۳. کاهش گاز های گلخانه ای. کاهش گاز های گلخانهای معمولا کاهش دیگر عوامل مخرب برای محیط زیست را به همراه دارد، بنابراین بسیار مورد توجه است.
۴. پلاستیک های ۱۰۰٪ زیست سازگار. کوکاکولا از سال ۲۰۰۹، بطریهایی تولید میکند که بخشی از مواد اولیهی آنها منشأ گیاهی دارند. این شرکت در سال ۲۰۱۵ اعلام کرد که از این پس بطریهایش به تمامی از مواد سازگار با محیط زیست تولید میشود. انتظار میرود در آیندهی نزدیک خبرهای بیشتری دربارهی بطریهای گیاهی (PlantBottle) این شرکت شنیده شود.
۵. پلاستیک های گیاهی با کیفیتتر. انتظار میرود در سال ۲۰۱۶ که در ماههای پایانی آن هستیم، بسیاری از محدودیتهای پلاستیکهای زیستی از بین بروند. یکی از مشکلات پلاستیکهای زیستی با منشأ گیاهی این است که تابِ دمایی را که برخی عملیات بستهبندی در آن انجام میشود، ندارند و ذوب میشوند. اما پیشرفتها و نوآوریهای پیوسته، امید خلق پلاستیکهای زیستی با کیفیتتر و مقاوم در برابر دمای بسیار زیاد را افزایش داده است.
۶. کاهش ضایعات. بیتردید موضوع کاهش ضایعات یکی از دلایل عمدهی تمایل به بستهبندی سبز است. بستهبندی پایدار هم برای کسبوکارها و هم برای محیط زیست سودمند است. این روزها تلاش برای به صفر رساندن میزان ضایعات توجه گستردهای را جلب کرده است.
بسته بندی سبز انتخابی سودمند برای محیط زیست و برای انسانهاست. همچنین هم برای تولیدکنندگان و هم برای مصرفکنندگان صرفهی اقتصادی دارد. به همهی اینها یک مزیت مهم دیگر بستهبندی پایدار را اضافه کنید؛ محیط زیست پاکتر و سالمتر برای خودمان و برای فرزندانمان.