پو شش ها و روکش های خوراکی یک گروه منحصر به فرد از مواد بسته بندی کننده را تشکیل می دهند با سایر مواد بسته بندی کننده بیولوژیکی و بسته بندی های متعارف تفاوت دارند. پوشش ها و روکش های خوراکی در حالت شکلگیری و استفاده برای مواد غذایی تفاوت دارند. پوشش های خوراکی، با اضافه نمودن یک محلول روکش دهنده مایع یا ترکیبات مذاب بر روی محصول به دست آورده می شوند. این مواد را میتوان با استفاده از قلم مو، اسپری کردن و یا مواد سیال کننده نیز مورد استفاده قرار داد. پوشش های خوراکی بخشی از یک محصول غذایی به شمار آمده و از این روی به ویژگی های و خواص ظاهری مواد غذایی، نباید هیچ گونه تاثیری را وارد آورند. اما از سوی دیگر روکش های خوراکی ساختار های جداگانه ای هستند که در مراحل بعدی شکل یافته و به مواد غذایی افزوده می شوند.
این مواد با استفاده پخش کردن و خنک کردن محلولهای روکش دهنده بر روی یک سطح درجه بندی شده، خشک کردن ماده روکش بر روی یک درام خشک کننده ،و یا با استفاده از شیوه های سنتی فرآوری پلاستیک به وجود آورده می شوند . پوشش ها و روکش های خوراکی موانعی را در مقابل رطوبت، اکسیژن، دی اکسیدکربن، بوها، لیپیدها و سایر عوامل به وجود آورده و مواد غذایی را در درون خود نگه داشته و کلیت مکانیکی مواد و یا حمل و نقل و نگهداری ماده غذایی را آسان میسازند. از پوشش ها و روکش های خوراکی در بخش های جداگانه از محصول و برای بهبود کیفیت ماده غذایی تولید شده میتوان استفاده نمود .
پیشنهاد می کنیم مطلب ” فرهنگ بسته بندی ” را نیز مطالعه نمایید.
بسته بندی فعال
زمانیکه یک بسته بندی فعال نامیده میشود که ماده بسته بندی کننده نقشی به جز یک مانع در برابر شرایط داخلی یا خارجی را بر عهده داشته باشد. محلول های بسته بندی کننده فعال میتوانند یک عامل جذب کننده اکسیژن یا عامل ضد میکروبی در شرایطی باشند که رشد میکروب ها یک عامل تهدید کننده کیفیت مواد غذایی به شمار می آید .
بسته بندی اتمسفر تعدیل شده
بسته بندی اتمسفر تعدیل شده (MAP) به عنوان یک محیط برای محصولات غذایی در یک پوشش بدون گاز می باشد که در آن برای کنترل دم و بازدم ، کاهش رشد میکروبیولوژیکی و یا افزایش طول مدت نگهداری مواد، گازهای محیطی تغییر یافته و یا تعدیل شده اند. به عنوان نمونه گوشت قرمز را در اتمسفری بسته بندی می کنند که اکسیژن و دی اکسید کربن آن در مقایسه با هوا افزایش یافته و از رشد عوامل میکروبی از این طریق جلوگیری می کنند.
مواد ترکیبی
مواد بسته بندی کننده ترکیبی مانند لامینات ها میتوانند خواص بازدارنده بسته بندی ها را ارتقا ببخشند . یک نمونه در این زمینه مقوا و پلاستیک مورد استفاده در جداره فوقانی بستهبندی نوشیدنی های می باشد. ورق مقوایی ثبات و محافظت از محصول را به وجود می آورد و این در حالی است که مواد پلاستیکی با مانع شدن در برابر بخار آب شرایط بهینه را برای مواد مایع به وجود می آورند .
ملزومات موردنیاز در بسته بندی مواد غذایی
ملزومات مورد نیاز در بسته بندی مواد غذایی پیچیده می باشد. برخلاف کالاهایی که به صورت درونی بسته بندی می شوند ، در اغلب موارد مواد غذایی سیستم هایی دینامیک با طول مدت نگهداری محدود و نیازمندی های بسته بندی بسیار خاص هستند علاوه بر این ، از آنجا که مواد غذایی برای حفظ و تداوم زندگی مورد استفاده قرار میگیرند ، نیاز به تضمین ایمنی این مواد از مهمترین ابعاد مورد نظر در بسته بندی این مواد به شمار می آید . در حالیکه ایمنی و کیفیت مواد غذایی اولین و مهمترین مسئله در ذهن دانشمندان صنایع غذایی به شمار می آید اما مسائل دیگری نیز در زمینه تکامل و توسعه هر گونه بسته بندی مواد غذایی قبل از به واقعیت پیوستن یک سیستم بسته بندی خاص ، باید در نظر گرفته شوند.
موارد بسته بندی کننده بیولوژیکی باید معیارهایی را رعایت کنند که این معیار ها در رابطه با مواد بسته بندی کننده متعارف نیز مورد رعایت قرار میگیرند . این معیارها با خواص مانع شونده ( در مقابل آب ، گاز، نور و بو ) و خواص بصری ( شفّافیت ) و خواص قوام ،قالب گیری و ویژگیهای نوشتاری و چاپ و خواص مقاومت در مقابل مواد شیمیایی و دما ، دفع زاید و خواص آنتی استاتیک به همراه کار بری آسان آن برای مصرف کننده ، باید مدنظر قرار داده شوند . مواد بسته بندی بیولوژیک باید در تطابق با قوانین مربوط به بسته بندی و مواد غذایی قرار داشته و فعل و انفعال موجود میان مواد غذایی و مواد بسته بندی نباید کیفیت یا ایمنی مواد غذایی را مورد تهدید قرار دهند. علاوه بر موارد ذکر شده ، ویژگی های درونی این بسته بندی ها بدون توجه به خوراکی بودن یا تجویز پذیر بودن آنها، باید بر محدودیت های کاربرد آنها افزوده شوند .
