با گران‌شدن دلار و ماجراهای دلار دولتی بحران کاغذ، گریبان صنعت نشر و مطبوعات را گرفت. کمبود شدید کاغذ و در پی آن گرانی بی‌حد و حصر این محصول باعث شد برخی روزنامه‌ها تیراژشان را کم کنند، برخی تعطیل شوند و بعضی دیگر قیمت روزنامه را بالا ببرند. اما این مسئله پیامد مهم دیگری هم داشت.
روزنامه شرق اعلام کرد از هفته آینده دسترسی به سایت این روزنامه و مطالب آن صرفا با ایجاد حساب کاربری و شارژ اعتباری امکانپذیر خواهد بود. این یعنی هرکس می‌خواهد نسخه الکترونیکی روزنامه را مطالعه کند باید پول پرداخت کند. البته پیش از این هم چند روزنامه دست به اقدام برده بودند. اگر از علت اصلی این تصمیم-یعنی بحران کاغذ- صرف نظر کنیم، به نظر می‌رسد این کار به نفع مطبوعات کشور باشد.
البته اگر این مسئله به تصمیم همگانی مطبوعات مبدل شود. یعنی اگر همه روزنامه ها و مجلات مکتوب کشور، به جای نسخه کاغذی بر نسخه وب تمرکز کنند و در ازای نسخه وب از خوانندگان پول دریافت کنند از چند جهت به ساختار مطبوعات کشور خدمت می‌شود:
الف- با توجه به گسترش روزافزون نقش اینترنت در زندگی انسان، هجرت مطبوعات از نسخه‌های کاغذی به نسخه‌های الکترونیکی امری محتوم به نظر می‌رسد، چه اینکه در بسیاری از کشورها چندسالی است این اتفاق رخ داده است. این هجرت دیر یا زود باید اتفاق بیفتد پس بهتر است همه مطبوعات کشور با این جریان همراه شوند.
ب- انتقال از نسخه کاغذی به نسخه الکترونیکی هزینه مطبوعات را به‌شدت کاهش می‌دهد. هزینه کاغذی که بناست روزنامه روی آن چاپ شود، هزینه چاپخانه و همچنین هزینه توزیع نسخه‌های کاغذی همگی از سبد هزینه مطبوعات حذف می‌شوند در نتیجه به تقویت اقتصاد مطبوعات منجر می‌شود.
ج- تاکنون بنا بر این بود که روزنامه از ساعات اولیه صبح یا حداکثر با تاخیری چندساعته نسخه الکترونیکی روزنامه را به رایگان در اختیار خواننده قرار می‌دادند. این رویه از نظر اقتصادی برای مطبوعات به‌صرفه نبوده و در حقیقت مفت‌فروشی روزنامه است. از طرفی دیگر، خوانندگان برای زحمت روزنامه‌نگاران و خبرنگاران مطبوعات هزینه‌ای پرداخت نمی‌کردند. در حالی‌که با دریافت پول از خوانندگان، دستمزد واقعی و به‌حق روزنامه‌نگاران پرداخت می‌شود و به فرهنگ هزینه‌کردن پول برای زحمت دیگران کمک می‌کند.
د- روزنامه‌ها در این مسیر مجبور خواهند شد محتوای خود را غنا بخشند. برای اینکه خواننده‌ای را به پرداخت پول مجاب کرد می‌بایست محتوایی منحصر به‌فرد در اختیار او قرار داد. اگر خواننده‌ای احساس کند آنچه در روزنامه‌ای منتشر شده کلاژی از اخبار روز گذشته خبرگزاری‌هاست، هرگز برای آن روزنامه پولی پرداخت نخواهد کرد. پس این مسئله به پربار شدن محتوای روزنامه‌ها کمک خواهد کرد.
ه- گسترش نسخه‌های الکترونیکی به صرفه‌جویی در مصرف کاغذ بسیار کمک می‌کند. هرچه مصرف کاغذ کمتر شود به محیطزیست آسیب کمتری وارد می‌شود. برای تولید هر تن کاغذ باید ۲۴ درخت تنومند قطع شود و اگر در مصرف کاغذ صرفه‌جویی شود درختان کمتری قطع خواهند شد. علاوه بر محیطزیست، صرفه‌جویی در مصرف کاغذ به اقتصاد کشور هم کمک شایانی می‌کند چون بیشتر کاغذ مصرفی کشور وارداتی است و الکترونیکی شدن روزنامه‌ها و حذف نسخه‌های کاغذی به صرفه‌جویی ارزی می‌انجامد.
البته ناگفته نماند مقصود ما این نیست که روزنامه‌ها دیگر نسخه‌های کاغذی منتشر نکنند، بلکه بهتر است روزنامه‌ها از مفت‌فروشی مطالبشان دست بردارند و از خوانندگان در ازای نسخه وب، پول دریافت کنند که این مسئله فرهنگ‌سازی در جهت اقتصادی کردن تولید محتواست. در این صورت شاید عدوی بحران کاغذ سبب خیر شود.
نسخه الکترونیکی روزنامه
