با نزدیک شدن به فصل بازگشایی مدارس و رشد تقاضا برای نوشت افزار، تأمین این اقلام به یکی از دغدغه های والدین دانش آموزان به‌خصوص اقشار کم درآمد تبدیل شده است با موسی فرزانیان، رئیس اتحادیه فروشندگان نوشت افزار و لوازم مهندسی گفت و گو کرده‌ایم.
در آستانه آغاز سال تحصیلی جدید آیا امسال نمایشگاه عرضه مستقیم نوشت افزار برپا می شود؟
امسال به دلیل مشکلات تولید، تأمین و عرضه نمایشگاه عرضه مستقیم نوشت افزار همانند سال های قبل نداشته ایم و نخواهیم داشت. اگرچه برخی تولید‌کنندگان به طور مستقل در مصلی تهران نسبت به عرضه این اقلام اقدام کرده‌اند که ارتباطی با اتحادیه ندارد. اکنون به‌دلیل مشکلات تأمین مواد اولیه و ترخیص این اقلام از گمرکات، میزان تولید کاهش یافته است.
با وجود این با موجودی قبلی نوشت افزار تولید داخل و وارداتی، فصل بازگشایی مدارس را سپری می‌کنیم اما در ادامه به دلیل افزایش نرخ ارز و مشکلات تأمین مواد اولیه تولید با مشکلاتی مواجه خواهیم شد. زیرا به‌دلیل مشکلات تخصیص و مشخص نبود نرخ ارز، واردکنندگان برای واردات مواداولیه و نوشت افزار وارداتی دست نگه داشته‌اند.
چه میزان از نیاز کشور به انواع دفترچه، خودکار و مداد و پاک کن از محل تولید داخل یا واردات تأمین می‌شود؟
در زمینه انواع دفتر ۹۰درصد محصولات عرضه شده به بازار، تولید داخل است اما اکنون تولید کنندگان برای تأمین ماده اصلی اولیه تولید یعنی کاغذ با مشکل مواجه هستند، زیرا ۸۰درصد کاغذ مورد نیاز تولید کنندگان دفترچه های تحصیلی وارداتی و ۲۰درصد تولید داخل است. همچنین در زمینه اقلام اصلی نوشت افزار مانند خودکار، مداد، مداد پاک کن و… کارخانه هایی از قبل در این زمینه فعال بوده اند و حتی در مورد تولید خودکار، تعداد شرکت های تولید کننده در یکی دو سال اخیر افزایش یافته است و سهم این تولید کنندگان از بازار مصرف ۴۰درصد بوده و به رغم مشکلات کنونی به دنبال افزایش سهم خود از بازار هستند.
در زمینه مداد نیز امکان افزایش سهم تولید داخل به ۷۰درصد وجود دارد اما مشکل اصلی تأمین مواد اولیه است زیرا انتقال این تولید کنندگان از گروه یک به گروه سوم کالایی و نرخ ارز ۷۷۰۰تومانی این تولید کنندگان را با مشکل مواجه کرده است. این تولید کنندگان و وارد کنندگان که اردیبهشت ماه امسال با ارز ۴۲۰۰تومانی نسبت به ثبت سفارش و واردات مواداولیه و کالای نهایی اقدام کرده اند و بر این اساس تعهداتی را به مشتریان خود برای تحویل کالا داده‌اند اکنون با انتقال به گروه سوم کالایی ملزم به پرداخت مابه التفاوت ارزی ۳۵۰۰دلاری شده‌اند و ناتوانی آنها در پرداخت این مابه التفاوت موجب کاهش تولید و عرضه شده است.
در زمینه کاغذ نیز گرچه ارز ۴۲۰۰تومانی تخصیص می‌یابد اما افزایش قیمت جهانی کاغذ و هزینه‌های جانبی مانند حمل‌ونقل، ترخیص از گمرکات و نوسان تأمین و تخصیص ارز موجب افزایش ۲۰ تا ۳۰درصدی هزینه تولید دفترچه‌های تحصیلی شده است.
با این شرایط میزان افزایش کنونی قیمت نوشت‌افزار نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته چگونه بوده است؟
واقعیت آن است که ۹۰درصد نوشت‌افزار با ارز گروه سوم کالایی (ارزسنایی حاصل از صادرات) تولید و تأمین می‌شود که این امر تأثیر به سزایی در افزایش قیمت ها داشته است اگرچه در مجموع قیمت این محصولات ۵۰درصد افزایش یافته اما به تدریج به قیمت های ارز آزاد می رسد و به مرور قیمت ها افزایش خواهد یافت. واردات مداد ممنوع شده و با توجه به تولید داخل ۴۰درصدی این کالا، باید منتظر افزایش بیشتر قیمت نوشت افزار باشیم، زیرا تولید کنندگان قادر به پرداخت مابه التفاوت ارزی تکلیف شده، نیستند و این تولید کنندگان بلاتکلیف مانده‌اند.
با این روند میزان افزایش قیمت نوشت افزار در نیمه دوم امسال چقدر خواهد بود؟
با توجه به دو برابر شدن نرخ ارز تولید انواع نوشت افزار و رشد هزینه های جانبی تولید در نیمه دوم امسال (تا ۳ماه آینده) جهش قیمتی این اقلام را شاهد خواهیم بود و قیمت انواع نوشت افزار به ۲برابر افزایش می یابد زیرا تأمین کنندگان نوشت افزار قادر نخواهند بود تا با نرخ ارز آزاد و رشد هزینه های تولید، محصولات تولید داخل یا وارداتی را با قیمت های قبلی به بازار عرضه کنند.
